Emre Öztürk : Avrupa’da faşizm tehlikesi, kıta kaosun eşiğinde
05.07.2024
***
Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde aşırı sağın yükselişi endişe yarattı. AB ülkelerinde iktidara yürüyen faşist partilerin kriz çıkarmalarına kesin gözüyle bakılırken, diplomasi kaynaklarına göre; mülteciler, yeşil enerji ve genişleme politikasında 2024 bitmeden kaos kaçınılmaz.
Aşırı sağın büyük bir ivme kazandığı Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri sonunda, birliğin kritik konularda nasıl bir yola gireceği merak ediliyor. AB’ye yakınlığıyla bilinen The Parliament yayın organının Brüksel kulislerinden aldığı bilgilere göre AB savunma konusunda hemfikir ancak mülteciler, genişleme ve yeşil enerji başlıklarında krizler kapıda. Diplomasi koridorlarından yansıyan kulislere göre; AP’deki aşırı sağ yapılar olarak bilinen, Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri ile Kimlik ve Demokrasi gruplarının yasa ve seçim sürelerini uzatması ve bazı durumlarda da sabote etmesi bekleniyor. Söz konusu grupların; Ukrayna da dahil olmak üzere birliğe katılmak için sırada bekleyen 9 ülkeye de karşı çıktığı da gelen bilgiler arasında yer alırken, AP’de en büyük muhalefetin genişlemeye karşı gösterilmesi bekleniyor.
DEMOKRATLAR ÇOĞUNLUKTA
Kulislerden yansıyan son bilgilere göre AB’nin güvenlik, ekonomi, diplomasi, tarım ve enerji politikalarında büyük bir değişiklik beklenmiyor. Aşırı sağ yükselişe geçse de; AP’de halihazırda üç geleneksel siyasi yapı, olan merkez sağ, merkez sol-sosyalistler, demokrat-liberaller halen çoğunluktalar. Üç grup da AB’nin önceden belirlenmiş politikalarında radikal değişiklikler isteyen aşırı sağın girişimlerini engellemeye kararlı durumda. Ancak AP’deki aşırı sağ yapılar olarak bilinen, Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) ile Kimlik ve Demokrasi (ID) gruplarının yasa ve seçim sürelerini uzatması ve bazı durumlarda sabote etmesine kasin gözüyle bakılıyor.
AP’deki aşırı sağcı parti gruplarının yasa ve seçim sürelerini uzatması ve bazı durumlarda sabote etmesi bekleniyor.
ORTAK SAVUNMA
Savunma konusunda AP’deki tüm gruplar gibi ECR’nin de Rusya’ya karşı sert tutum takındığı biliniyor. Kulislerden sızan bilgilere göre ID grubu da artık Rusya’ya karşı savaşa hazırlık önlemleri alınması gerektiğini savunuyor. Kulis kaynakları savunma noktasında Avrupa’da fikir ayrılığı olmadığını ifade ediyorlar. Parlamentodaki grupların 70 milyar dolar değerindeki Avrupa savunma gücünün yüksek teknolojili silahlara ve siber güvenlik önlemlerine ayrılması yönünde talebi de bulunuyor.
SERT MÜLTECİ POLİTİKASI
Ancak savunma politikasındaki birliktelik, mülteci sorununda ayrılırken, aşırı sağ; AP’deki tüm sağ grupları hakimiyeti altına almış durumda. Öte yandan diplomasi kaynakları,ndan edinilen bilgilere göre mülteciler konusunda AB’nin ve Avrupa hükümetlerinin çok daha sert önlemler alınması bekleniyor. AB’de yeni geçen Mülteci ve Sığınma Yasası ile birlikte hükümetlere ve AB kurumlarına çok daha sert önlemler alma yetkisi de tanınmış durumda.
NÜKLEER ENERJİYE DÖNÜŞ
Aşırı sağ partilerin Avrupa’nın ‘Yeşil Enerji’ politikasından bir an evvel vazgeçilmesi yönündeki çağrılarının AP’de daha kuvvetli dile getirilmesi de bekleniyor. Kulis bilgilerine göre AB’deki çoğunluk grupları ise başta karbon vergisi, temiz enerji destekleri ve ağaç kesim vergisi gibi konularda bir yıllık bir plan ortaya koydu. Yaşanan enerji krizine karşın AB’nin yeşil enerji politikasının bu yıl içinde sürdürülebilir olup olmadığı denenecek. Eğer politika beklenen sonucu vermezse nükleer enerjiye geçiş yapılabileceği ifade ediliyor.
Almanya ve Fransa’da aşırı sağın yükselmesi endişe verici olarak yorumlanmakta.
İLGİNÇ İSİMLER
Öte yandan “The Parliament” yayın organı seçimler sonrası AP’ye giren isimleri de analiz etti. Bu isimler arasında Kıbrıs Rum Kesimi’nden TikTok fenomeni Fidias Panayiotou, çevre aktivisti Alman Carola Rackete, sık sık aşırı sağ yürüyüşlerine müdahale edip tutuklanmasıyla gündeme gelen İtalyan Ilaria Salis, obezite hastası insanlara ve mültecilere olan düşmanlığıyla gündemden düşmeyen Yunan Afroditi Latinopoulou, Suriye’deki bir Filistin mülteci kampında doğan Fransız hukukçu Rima Hassan ve eski yarış aracı sürücüsü Çek Filip Turek gibi dikkat çekici vekiller bulunmakta.
***
E-POSTA : emre.ozturk@haberglobal.com.tr