TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ & MİLLİ GÜVENLİK & MİLLİ SAVUNMA

TSK DOSYASI : Türkiye’nin yabancı topraklarda askeri varlığı ne ??? Hangi ülkelerde üs bulunduruyor ???


Katar’daki
Türk askeri üssü

Türkiye’nin
yabancı topraklarda askeri varlığı ne ??? Hangi ülkelerde üs bulunduruyor ???


Türkiye’nin yurt
dışındaki en büyük askeri eğitim merkezi olan Somali Türk Görev Kuvvet
Komutanlığında Somalili subaylar eğitimini tamamladı


Ortadoğu ve
Akdeniz’de gerilim giderek artarken Libya’dan gelen talep üzerine Türkiye Büyük
Millet Meclisi (TBMM) bu ülkeye asker gönderilmesine yönelik tezkereyi kabul
etti. Türk askerinin Libya’ya gittiğine yönelik henüz bir açıklama olmadı ancak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) bu
ülkede üzerine düşeni yaptığını söyledi. Türkiye’nin halen Asya, Afrika ve Avrupa olmak üzere üç kıtada
10’dan fazla ülkede askeri varlığı bulunuyor. Peki, hangi ülkelerde hangi
amaçla Türk askeri görev yapıyor?


Sudan’daki
tartışmalı Sevakin Adası ve henüz asker gittiği açıklanmayan Libya hesaba
katılmazsa Türkiye’nin en az 13 ülkede askeri varlığı bulunuyor. Bunların
çoğuna askeri üs demek mümkün değil. Bir çoğunda Türk askeri uluslararası barış
gücü çerçevesinde görev yapıyor. Bazı ülkelerdeki asker sayısı da 100’den az.
Birleşmiş Milletler (BM) ve NATO görevleri hariç Türkiye Irak, Suriye, Katar,
Somali, KKTC ve Libya’ya kendi girişimleriyle asker görevlendirdi.


Hükümetin yabancı
ülkelere gönderebilmesi için tezkerenin TBMM’de kabul edilmesi gerekiyor. TBMM
kayıtlarına bakıldığında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) hangi ülkelere asker
görevlendirdiğini görmek mümkün.
Ayrıca TSK’nın barışı destekleme harekatlarına katkıları da Genelkurmay
Başkanlığı sitesinde
yer alıyor.


İşte Türkiye’nin
askeri varlığının bulunduğu ülkeler:


1) Irak:


Türkiye, PKK ile
mücadele kapsamında Irak’a ihtiyaç duydukça askeri operasyonlar yaparken bu
ülkede çeşitli şehirlerde askeri üsleri de bulunuyor. Bunlardan öne çıkanı
zaman zaman tartışmalara sebep olan Başika Üssü. Irak’taki diğer üslerin yeri
ve boyutu ise güvenlik sebebiyle açıklanmıyor.


2) Suriye:


Türkiye,
Suriye’de 2011 yılında iç savaş başladıktan sonra bu ülkeye bir çok operasyon
gerçekleştirdi. En son Barış Pınarı Harekatı’ndan sonra Türkiye Suriye’de
sınırlarına yakın geniş bir alanı kontrol ediyor. Suriye’de binlerce Türk
askeri olduğu tahmin ediliyor.


Irak ve
Suriye’deki askerlerin varlığı TBMM kayıtlarına göre şöyle gerekçelendiriliyor:
“Türkiye’nin ulusal güvenliğine yönelik terör tehdidi ve her türlü güvenlik
riskine karşı uluslararası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü tedbiri almak,
Irak ve Suriye’deki tüm terörist örgütlerden ülkemize yönelebilecek saldırıları
bertaraf etmek ve kitlesel göç gibi diğer muhtemel risklere karşı ulusal
güvenliğimizin idame ettirilmesini sağlamak”


3) Somali:


Türk askeri
Somali’de iki kapsamda vazife alıyor. İlki, başkent Mogadişu’daki Somali Türk
Görev Kuvveti Komutanlığı. Eylül 2017’de dönemin Genelkurmay Başkanı Hulusi
Akar tarafından açılan üs, askeri eğitim merkezi olarak Somali ordusuna subay
yetiştiriyor. Komutanlık bugüne kadar onlarca subay ve astsubay mezun etti.
Somali ile ilişkiler dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2011 yılındaki
ziyaretinden sonra hızla gelişmeye başladı.


Türk askerinin
ikinci sorumluluk alanı ise Aden Körfezi, Somali kara suları ve açıkları, Arap
Denizi ve mücavir bölgeler. Türk askeri burada “Türk bayraklı ve Türkiye
bağlantılı ticari gemilerin emniyetinin etkin şekilde muhafazası ve
uluslararası toplumca yürütülen korsanlık/deniz haydutluğu ve silahlı soygun
eylemleriyle müşterek mücadele amacıyla yürütülen uluslararası çabalara destek
vermek üzere” görev yapıyor.


4) Lübnan:


Türk askeri
Lübnan’da Birleşmiş Milletler Geçici Görev Gücü (UNIFIL) kapsamında görev
yapıyor. Türkiye 10 yılı aşkın süreden beri UNIFIL’e destek veriyor. Bu üldeki
Türk askeri sayısı 100 civarında.


5) Afganistan:


TSK, 11 Eylül
saldırılarının ardından Afganistan’a gerçekleşen operasyonlardan sonra BM
kararıyla NATO misyonu çerçevesinde bu ülkede görev yapıyor. Türk askeri
muharip güç olarak görev yapmıyor. Afgan ordusunun eğitilmesi ve ülkede
güvenliğin sağlanmasına yönelik yardımda bulunuyor. Afganistan’daki asker
sayısı yaklaşık 2 bin.


6) Katar:

Türkiye ile
Katar’ın siyasi ve ekonomik ilişkileri son yıllarda en parlak günlerini
yaşarken Suudi Arabistan’ın başını çektiği Körfez ülkelerinin bu ülkeye
uyguladığı yaptırım sonrasında 2017 yılında bu ülkeye asker görevlendirildi.
Türkiye, Katar’da askeri üssü kurmuş durumda.


7) Mali:


Türk askeri
Mali’de BM Çok Boyutlu Entegre İstikrar Misyonu (MINUSMA) kapsamında görev
yapıyor.


8) Orta Afrika Cumhuriyeti:


TSK Orta Afrika
Cumhuriyeti’nde de BM bünyesinde bulunuyor. Türk askeri bu ülkede BM Çok
Boyutlu Entegre İstikrar Misyonu’na destek veriyor. Bu iki Afrika ülkesindeki
asker sayısına ilişkin bilgi yok ancak çok fazla olmadığı tahmin ediliyor.


9) Bosna-Hersek:


Türk askeri
Bosna-Hersek’teki Uluslararası Barış Gücü bu ülkede barış ve istikrarın
sağlanması için bulunuyor. Bosna-Hersek Türk Temsil Heyet Başkanlığı bünyesinde
bulunan Türk askerinin vazifesi,
“huzur ve güven ortamını devam ettirmek, yerel ve uluslar arası kuruluşlarla
işbirliğini geliştirmek, uluslararası sivil mevcudiyeti desteklemek ve
Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetlerine eğitim desteği sağlamak”


10) Kosova:


Kosova’da
Uluslararası Barış Gücü, 1999’dan itibaren BM Güvenlik Konseyi’nin kararı
doğrultusunda sürdürülmektedir. KFOR Harekâtı adıyla devam eden barışı
destekleme harekâtında Türkiye kendisine tahsis edilen kadrolara personel
görevlendiriyor. Türk askerinin Kosova’daki başlıca vazifesi; güvenli ve emniyetli
bir ortam tesis etmek, yerel ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini
geliştirmek ve Kosova Güvenlik Kuvvetlerinin gelişmesine destek sağlamak.


11) Kuzey Kıbrıs:


Türkiye’nin
1974’te başlattığı Kıbrıs Barış Harekatı’ndan bu yana adanın kuzeyindeki Türk
tarafında askeri varlığı bulunuyor. Kıbrıs’taki Türk askeri sayısının 40 bin
olduğu tahmin ediliyor. Kıbrıs’taki Türk askeri doğrudan Genelkurmay
Başkanlığı’na bağlı daimi askeri birlik statüsü bulunuyor.


12) Azerbaycan:


TSK, Azeri
askerlere eğitim vermekte ve iki ülke arasında yakın ilişkiler sözkonusu ancak
Azerbaycan’da Türk askeri üssü oldukça tartışmalı bir mesele. 2016’da imzalanan
bir protokol ile Bakü’deki Gizil Sherg Garnizonu’nda yer alan bazı binalar ile
Sumgayıt şehrindeki Nasosnaya Hava Üssü’nde bulunan bir terminal TSK’nın
kullanımına tahsis
edildi.
Ancak Türkiye’ye üs verildiği yönünde haberlerin basında yer alması
üzerine, Azerbaycanlı yetkililer bu iddiaları yalanladı.


13) Arnavutluk:


Savunma işbirliği
kapsamında 1997’de kurulan üs Adriyatik kıyısındaki Avlonya (Vlore) şehrinde
bulunan ve aynı zamanda Arnavutluk Donanması’na da hizmet veren Paşa
Limanı’nda, 20 dönüm arazi üzerine kuruludur. Üs, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
(Dz.K.K.lığı) Arnavutluk Ekip Başkanlığı ismiyle faaliyet gösteriyor. Personel
sayısı bir ara 250’ye kadar çıkan üste 20 civarında askerin görev yaptığı
tahmin ediliyor.


14) Sudan’daki Sevakin Adası tartışmalı


Sudan’daki
Sevakin Adası’nın durumu da oldukça tartışmalı. Türkiye-Sudan ilişkileri,
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ıA aralık 2017’de Sudan’a yaptığı ziyaret
sırasında ülkenin kuzeyindeki Sevakin Adası’nı istemesi ve Ömer el Beşir’in de
‘tamam’ demesi ile daha ileri bir boyuta taşındı. Sevakin Adası, 99 yıllığına
Türkiye tahsis edildi.


Türkiye’nin
burada askeri üs kuracağı yönünde haberler Arap dünyasında tepkiyle karşılandı.
Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu bu iddiaları yalanlarken daha sonra Türk
basınında yine aynı yönde haberler çıkmaya devam etti. Stockholm Barış ve
Araştırma Enstitüsü’nün (SIPRİ) raporunda
tüm tartışmalar özetlenirken yayındaki Afrika haritası Sevakin’de Türkiye’nin
üssü olduğunu gösteriyor.