DİN & DİYANET & ATEİZM & İSLAM DÜNYASI

DİN & DİYANET DOSYASI /// Düne ait anımsatma : 16 Haziran 1950'de Türkiye’de ezan yeniden Arapça okunur oldu


Hafız Sadettin (Kaynak) – Türkçe Ezan (Gerçek taş Plak kaydı)



‘TÜRKÇE EZAN’ IN OKUNMASI 18 YIL SÜRDÜ….




Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 18 Temmuz 1932
tarihli genelgesi ile ezan Türkçe okunmaya başlamıştı.1950’ye değin ezan Türkçe
okundu. Türk halkı , tam 18 yıl süreyle günlük yaşamda kullandıkları dille
namaza çağrıldılar. 


14 Mayıs 1950 seçimlerini kazanan Demokrat
Parti’nin  ilk icraatlarından  biri işbaşına gelmesinden  32 gün sonra  
Arapça  ezan’ın okunmasını serbest
bırakmak olmuştur.


TÜRKİYE’de 69 sene önce ,  16 Haziran 1950 günü ikindi namazından
itibaren  yeniden Arapça okunur  oldu .




NASIL OLDU?


ARAPÇA ezanın yeniden serbest bırakılması için
Millet Meclisi’nde 1950’nin 16 Haziran günü yapılan görüşmeler sırasında, CHP
grubunun tasarıya red oyu vermesi bekleniyordu. Ama sanılanın aksi oldu ve grup
adına sözalan Trabzon Milletvekili Cemal Reşit Eyüboğlu, partisinin ezanın
Arapça okunmasına karşı çıkmayacağını açıkladı. (TBMM Zabıt Ceridesi, 16. 6.
1950, birleşim 9, oturum 1, sah: 182) (1 )




BİR DE BUGÜNE BAKIN!


Bundan tam 60 sene önce, çok uzun bir aradan
sonra geleneksel ezana dönen Türkiye’de bir de minarelerden bugün yükselen
ezanlara bakın…


Ezanın bize mahsus üslûbu artık gitmiş gibi; bir
zamanlar huşû içerisinde dinlenen Üsküdar tavrı ise senelerdir kayıp…
İstanbul’a mahsus “Azîz Allah” dedirten okuyuş sadece birkaç minareden
yükseliyor, diğerleri ise “Lâhavle” çektirmede… Melodiyi ve makamı hiç
aramayın, çoktaaan kaybolup gitmişler; onların yerine düz, dümdüz, hattâ
bağırırcasına bir edâ hâkim… Vaktiyle Türk gırtlağına uyarlanıp “ü” ve “e”
telâffuz edilen harfler bile, Arap telâffuzuna göre çıkartılmaya çalışılıyor,
“Allahü ekber” yerine acemice bir “Allahu akbar” işitiliyor…




Bütün bunlar, artık çoktan unuttuğumuz bize
mahsus zarif İslâmî anlayışın yerine son senelerde Kıt’a Arabistan’ından ithal
ettiğimiz dinî yorumların ezan versiyonudur ve böyle okunan arabesk ezanlar
“varoş tavrı”na mükemmel birer örnek teşkil ederler. (2 )




Arapça ezan yasağının kaldırılma  kararında sadece DP milletvekilleri değil,
CHP grubu da lehte oy kullandığından, Türkçe ezandan DP-CHP işbirliğiyle
vazgeçilmiştir. … 1932 yılının Ramazan ayında başlayan 18 yıllık Türkçe ezan
denemesi yine 1950 yılının Ramazan ayında son bulmuş oluyordu. Bu kararın
ardından Ağustos ayında Ankara radyosunda Kur’an okunmasına da izin verildi. (
3)  

İstanbul Yerebatan Camii’nde ilk defa Hafız
Yaşar (Okur) tarafından Türkçe Kuran okundu.




(1)http://www.hurriyet.com.tr/adnan-menderes-i-suclamaktan-vazgecin-arapca-ezani-dp-ile-chp-beraber-serbest-birakmislardi-4560385
 


(2)https://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/524054-arabesk-ezanlar#
  


(3)https://dergipark.org.tr/download/article-file/9869