DR. FEYZA BAYRAKTAR : Yok saydığımız bir gerçek : Cinsel taciz
06/10/2024
@FeyzaBayraktar_
E-POSTA : info@feyzabayraktar.com
***
Bugün cinsel taciz hakkında yazmak istedim. Aslında uzun zamandır bu konu hakkında yazmak istiyordum. Puff Diddy hakkında ortaya atılan iddialar üzerine ‘Cinsel taciz nedir? Psikolojik etkileri nelerdir?‘ sorularının yanıtlarını daha fazla geciktirmeden sizlerle paylaşmak istedim.
Cinsel tacize maruz kalan insanların birçoğu ya cinsel tacize uğradığını fark etmiyor ama duygusal etkilerini hissediyor ya yaşadığı travmayı zihninin derinliklerine atıp olabildiğince unutmaya çalışıyor ya da başına gelenlerden dolayı kendini suçladığı için dile getirmiyor. Bir de tabii mağdur, maruz kaldığı cinsel tacizi dile getirse bile olanlar yakın çevre tarafından ört bas edilmeye çalışıldığı için gerçek hiçbir zaman gün yüzüne çıkmıyor.
Çevrenin cinsel tacizi yapanı değil de cinsel tacize maruz kalanı suçlamasının altında; ‘Bir insan durduk yere cinsel tacize maruz kalmaz. Kesin kışkırtacak bir şey yapmıştır’ gibi hastalıklı bir düşünce yatıyor. ‘Elalem ne der? Rezil oluruz!’ endişesi veya gerçeği reddetme arzusu da herkesi derin bir sessizliğe itiyor. Böylece, suçlu hiçbir zaman cezasını çekmiyor. Failin rahatça ortada dolaşması da başka insanlara aynı travmayı yaşatmasına sebep oluyor.
Birçok kişi cinsel tacize maruz kalıyor!
Birçok kadın ve erkek hayatının bir döneminde ya da farklı dönemlerinde farklı şekillerde cinsel tacize maruz kalıyor. Cinsel taciz, bir kişi tarafından bir kez yapıldığı gibi aynı kişi tarafından senelerce sürdürülebiliyor. Yani bir insan aynı kişi ya da kişiler tarafından eş zamanlı olarak ya da hayatlarının farklı dönemlerinde uzun süreli cinsel tacize maruz kalabiliyor.
Bilimsel araştırmalara göre kadınların cinsel tacize uğrama oranı erkeklere kıyasla daha fazla; fakat sanıldığı gibi arada dağlar kadar da fark yok. Her üç kadından biri, her dört erkekten biri cinsel tacize uğruyor. Erkekler kadınlara kıyasla bu konuyu daha da fazla gizlediği için cinsel taciz vakaları azalmıyor.
Yani cinsel tacize uğrayan insan sayısı azımsanamayacak kadar çok. Özellikle çocukluk ya da ergenlik döneminde ve iş yerinde cinsel tacize maruz kalan insan sayısı oldukça fazla. Tabii bir de cinsel tacize maruz kaldığını anlayamayan insanlar olabiliyor; çünkü cinsel taciz sadece bir insanı zorla cinsel ilişkiye zorlamaktan ibaret değil.
Cinsel taciz nedir?
Kişinin kendi rızası olmadan bir başkası tarafından cinsel içerikli bir eyleme maruz kalması, cinsel taciz olarak tanımlanabilir. Cinsel tacizi gerçekleştiren kişinin mağdurun bedeninin belli bölgelerine ya da tamamına dokunması, mağduru cinsel tacizi gerçekleştiren kişinin bedenine dokunmaya zorlama, kişinin istemi dışında gerçekleştirilen cinsel ilişki, cinsel içerikli söylemlerle sözel olarak taciz etme, cinsel taciz eylemlerinden sadece birkaçı.
Cinsel taciz tanımının birçok kişi tarafından netleşmemesi dolayısıyla, çok masum gözüken dokunmalar bile cinsel taciz sınıfına girebilir. Önemli olan o dokunmanın kişiye ne hissettirdiğidir. Dolayısıyla, kişinin izni olmadan ona dokunmak ya da komik olduğunu düşünüp cinsel içerikli şakalar yapmak, cinsel taciz kategorisinde değerlendirilebilir.
Yakın çevreye dikkat!
Yapılan klinik araştırmalara göre, insanların çoğu yakın çevresi tarafından cinsel tacize maruz kalıyor. Ne yazık ki aile içi cinsel taciz sanıldığından çok daha yaygın. Küçük yaşta babası, abisi, amcası, dayısı, kuzeni tarafından cinsel tacize maruz kalanların sayısı azımsanamayacak kadar çok. Devamlı görüşülen aile dostları ve komşular da birçok taciz vakasında rol alan yakın çevre olarak sınıflandırılabilir.
Klinik araştırmalara göre yakın çevre tarafından maruz kalınan cinsel taciz vakalarında, cinsel tacize maruz kalan çocuk ya da ergenin annesi durumdan haberdar olsa bile ne yazık ki birçoğu bunu önlemek adına bir şey yapmıyor. Hatta kurbanı suçlayanların sayısı da oldukça fazla. ‘İnsan öz ailesi tarafından nasıl böyle bir travmaya maruz bırakılabilir?‘ diye hayretler içinde kalabilirsiniz. Unutmayalım ki insanlar çocuk sahibi olurken psikolojik bir değerlendirmeye tabi tutulmuyor. Dolayısıyla, ciddi psikiyatrik bozuklukları olan birçok insan çocuk sahibi olup, çocuklarını farklı şekillerde travmatize edebiliyor.
Cinsel tacizi uygulayan kişiler çoğunlukla anti-sosyal kişilik bozukluğu, psikotik bozukluklar, duygu durum bozuklukları gibi farklı psikopatolojilere sahip olabilir. Bazılarının geçmişinde cinsel taciz öyküsü vardır. Yönetemedikleri öfke, korku ve kontrol etme ihtiyacı onları cinsel tacizin faili haline getirir. Cinsel taciz, cinsel ihtiyaç gidermekten çok, gücü ve kontrolü eline alma arzusundan kaynaklanır. Cinsellik içeren eylemler gösterilen şiddette araç olarak kullanılır. Ve çoğunlukla sadece tek bir kişiyi değil, birçok kişiyi cinsel tacize maruz bırakırlar. Tabii psikiyatrik bozukluklarının olması işledikleri bu suçtan dolayı ceza almalarına engel değildir.
Belirtileri
Cinsel tacize maruz kalan çocuklarda görülen belirtiler arasında;
- Genital bölgede yaralanma
- Yaşına uygun olmayan cinsel içerikli davranışlar
- Parmak emme veya alt ıslatma davranışının geri gelmesi
- Kıyafetleri çıkartmaktan veya banyo yapmak için çıplak kalmaktan çekinme
- Yalnız kalmaktan korkma
- Kabus görme
- Bazı yetişkinlerin yanında kaygı hissetme ve kaçınmaya çalışma
- Aşırı endişe veya korku, öfke patlamaları
- Aile ve arkadaşlardan uzaklaşma sayılabilir.
- Cinsel tacize maruz kalan yetişkinlerde görülen belirtiler arasında;
Bazı kişilerden ve bazı yerlerden ısrarla kaçınma
- Kaygının artması
- Öz değerin azalması
- Dirençli depresyon
- Uyku problemleri
- İntihar düşünceleri sayılabilir.
Cinsel tacize maruz kalan insanlarda iki hafta içinde post travmatik stres bozukluğu belirtileri, yani flashback, insomnia, öfke, kaygı, suçluluk, utanç ve depresyon görülür. Ayrıca, ilerleyen dönemlerde yeme bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, depresyon ve borderline kişilik bozukluğu gibi psikiyatrik hastalıkların ortaya çıkma olasılığı oldukça yüksektir.
Ne yapmalı?
Cinsel tacize maruz kalan bir insanın ruhsal olarak iyileşmesi zor da olsa mümkündür. Öncelikle kişinin cinsel tacize maruz kalmaktan kurtulması, cinsel tacizi uygulayan kişiden uzaklaşması gerekir. Sonrasında psikolojik destek ve çevre desteğiyle süreç sancılı da olsa atlatılabilir. Tabii ki kişinin yarası hiç olmamış gibi ortadan kaybolmaz ama iyileşme gösterir.
Eğer ki kendiniz ya da bir yakınınızın cinsel tacize uğradığından şüphe ediyorsanız, lütfen savcılığa veya polise başvurun. Cinsel tacize uğrayan bir çocuk ise 183’ü arayarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı çağrı merkezine ihbar edebilirsiniz.