KISA ÖYKÜLER /// Reha Ersavcı : Karınca Taklidi Yapan Örümcekler

Reha Ersavcı : Karınca Taklidi Yapan Örümcekler

Akıl Tutulması

Günden, dünden, yarından, geçmişten, andan, gelecekten, olandan, bitenden, olacaktan yaratımlar ve paylaşımlar

Araknofobiden muzdarip insanlar, örümcek gördüklerinde kaçarlar ancak, örümceklerin hayvan avcılarında böyle bir fobiden bahsedemeyiz.

Paleobiyolog George Poinar Jr., bazı örümcek türlerinin, avlanmamak için bir savunma mekanizması geliştirdiklerini söylüyor. Örümcekler, çok daha az arzu edilen bir av olan karıncalar gibi davranıyorlar. Poinar’ın son makalesi ise, fosilleşmiş reçine içinde, karıncaları taklit eden bir örümceğin ilk kayıtlarını sunuyor.

Poinar’a göre: “Birçok hayvan, karıncaları yemeyi nahoş veya tehlikeli bulur. Zira, karıncalar kendilerini savunurken saldırgandırlar; güçlü ısırıkları ve aynı zamanda acı veren zehirleri vardır, ayrıca düzinelerce yuva arkadaşını müttefik olarak çağırabilirler. Fakat örümceklerin, kimyasal bir savunması yoktur, yalnız yaşarlar; bu da onları, daha büyük örümcekler, eşekarıları ve karıncalardan kaçınmayı tercih eden yırtıcı kuşlara av haline getirir. Yani, eğer bir örümcek karınca gibi görünebilirse, rahatsız edilmemesi daha olası.”

Kendilerini karınca kılığına sokan örümcekler dünyanın birçok yerinde yaşıyor, ancak şimdiye kadar bunların çoğu, yırtıcı hayvanların yanı sıra, fosil araştırmacılarının gözünden de kaçmayı başardı. Poinar’ın tarif ettiği ve Myrmarachne colombiana adını verdiği örümcek, kopal olarak bilinen bir tür fosilleşmiş reçinenin içindeydi.

Kopal, rutin olarak 25 milyon veya daha fazla yaşta olabilen, kehribardan daha az olgunlaşmış fosilleşmiş bir reçine şekli. Bazen, kopalin yaşı 3 milyona kadar yakın da olabiliyor.

Uzak geçmişin biyolojisi ve ekolojisi hakkında bilgi edinmek için, kehribar içinde korunan bitki ve hayvan yaşam formlarını kullanma konusunda, uluslararası bir uzman olan Poinar, bu reçinenin yaşının belirlenemediğini söylüyor. Zira, Kolombiya’nın Medellin kentinden gelen bu reçine bloğu, içerideki örümceğe zarar verme riski olmadan, yaş testi yapmak için çok küçük.

Poinar, “Örümceklerin karıncalara dönüşümü başarması zorlu bir iş. Karıncaların altı bacağı ile iki uzun anteni varken, örümceklerin sekiz bacağı var ve antenleri yok.” diyor. Poinar, örümceklerin karıncaya benzemek için genellikle, iki ön ayağını anten görünümüne yakın bir şekilde konumlandırdığını söylüyor. Ancak, karıncanın görünüşünü örümceğinkinden ayıran özellikler, sadece bacak sayısı veya anten yokluğu/varlığı değil.

Poinar, “Örümceklerin vücut değişikliklerini, genellikle aynı ortamdaki belirli karıncalara göre modellediği için, işin içinde, örümcek mantığı ve zekasının da olduğunu düşünüyorum. Eskiden, böceklerin tüm davranışlarının, içgüdülerinin sonucu olduğu söylenirdi ama, artık durum böyle değil.” diyor.

*** 

Derleyen ve Yazan : Manolya Berk

Görsel: Myrmarachne colombiana. C: George Poinar Jr.

*** 

Kaynak: Oregon State University (22 Mart 2024) 

Kaynak Makale: Poinar, G. (2024). Myrmarachne colombiana sp. n.(Araneae: Salticidae), a new species of ant-mimic spider in copal from Colombia, South America. Historical Biology, 1-6.