Yurtsever ve Açık Bilgi Platformu | Özel Büro İstihbarat Grubu Bilgili toplum, güçlü Türkiye
Mahmut ESEN
: ÇİFTÇİYE MAZOT DESTEĞİ KONUSUNDA BİLGİ NOTU – (Mazot Desteği Dosyası)
E. Mülkiye Başmüfettişi
1-Cumhurbaşkanı adaylarından Muharrem İnce, çiftçilere
tarımsal faaliyetlerinde kullanacakları mazotun litresini 3 TL den vereceği
vaadinde bulunmuştur.
Bu vaat üzerine; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı A.
Eşref Fakıbaba yaptığı açıklamada :
2018 yılından itibaren çifçilerin kullandıkları mazotun
yarısının Devlet tarafından ödenmeye başlandığını, bu bağlamda çiftçilerin kullandıkları mazotun 2,35 TL ye
karşılık geldiğini belirtmiştir.[i]
2-5488 sayılı Tarım Kanun’unda çiftçilere yapılacak ( doğrudan
gelir/fark ödemesi/telafi edici ödemeler/hayvancılık destekleri/kırsal kalkınma
destekleri vb.) destekler ayrıntılı olarak belirtilmiştir.
Kanun uyarınca bütçeden ayrılacak kaynağın, gayrisafi
millî hasılanın yüzde birinden az olmaması gerekmektedir.
Tarımsal destek bağlamında merkezi yönetim bütçelerinden;
2017 yılında 12,7 milyar TL harcama gerçekleştirilmiş, 2018 yılı bütçesinde
ise 14,5 milyar TL ödenek ayrılmıştır.
Tarımsal destek için harcanmış/ayrılmış bu miktarların;
aynı yıllara ait GSYİH tahminlerinin, ancak
% 0,4’leri seviyesinde kaldığı görülmektedir.
3-Doğrudan gelir destekleri kapsamında çiftçilere mazot
desteği de verilmektedir. Çiftçilere yapılacak mazot desteğinin usul ve
esasları her yıl Bakanlar Kurulunca
yeniden karara bağlanmakta ve R.G. de yayımlanmaktadır. Ayrıca Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığınca konuya ilişkin ayrıntılı hükümleri içeren bir tebliğ de çıkarılmaktadır.
Bu düzenlemelere göre sisteme kayıtlı çiftçilere, destek
kapsamındaki tarım ürünlerinin üretiminde kullanılan mazot için alan bazlı destek ödemeleri yapılmaktadır.Baz olarak ele
alınmış hububat ürünleri için dekar başına 2017 yılında 13,49 TL, 2018 yılı
içinde 15 TL mazot desteği öngörülmüştür.
Çiftçilere destek ödemeleri ekim ve hasattan sonra ( bir yıl
gecikmeli olarak) yapılmaktadır.
Çiftçilere mazot desteği bağlamında merkezi yönetim
bütçesinden; toplam olarak, 2017 yılında 700 milyon TL , 2018 yılında ise 1,9
milyar TL harcama yapılmıştır.
Ödemelerinin (transferlerin) gerçekleştiği fiili tarihler
(Şubat/2018) üzerinden yapılacak bir hesaplamaya göre; 2017 yılındaki üretimi
için hububat çiftçisine dekar başına
ödenen 13,49 TL destek,
(13,49/5,80=2,43) 2,32 lt mazota karşılık gelmektedir. Oysa hububat
üretiminde dekar başına asgari 8 (lt) mazot tüketildiği bilinmektedir.
Böylelikle çiftçilerin hububat üretiminde tükettikleri
motorinin yaklaşık 1/ 3 ünün desteklenebildiği anlaşılmaktadır.
Bir diğer ifadeyle mazot desteğinden yararlanan hububat
çiftçilerinin kullandıkları motorinin (lt) fiyatı 4,11 TL ye gelmektedir.
Bu yüzden Sayın Fakıbaba’nın, ödemelerin bir yıl
gecikmeli yapılmasını ve hububat üretiminde dekarda 8 (lt) üzerinde motorin
tüketildiğine ilişkin yerleşik hesaplamaları[ii] göz ardı ederek; çiftçilere
mazotu 2,35 TL den verdikleri şeklindeki açıklamaları/hesaplaması gerçeği
yansıtmamaktadır.
Diğer yandan 2018 yılında yapılan/yapılmakta olan 1,9
milyar TL destek ödemesi ile 327,5 milyon litre mazot alınabilmesi
olanaklıdır.Oysa çiftçilerimiz
tarımda yıllık olarak ortalama 3.5
milyar litre mazot kullanmaktadır. Bu yüzden tarıma sağlanan mazot desteğininin
sadece %9,4 oranında kaldığı
görülmektedir.
Gıda, Tarım ve Hayvanclık Bakanlığının 2007 yılı
verilerindeki tarımda kullanılan mazot miktarını 1,3 milyar litre olarak
gösteren rakam esas alınsa bile
sağlanabilmiş mazot desteğinin
oranı % 25’ i geçmemektedir.[iii]
Mazottan alınan
yüksek oranlı vergiler dikkate alındığında, çiftçilerimize sağlanmış desteğin,
mazotu alırken ödedikleri vergileri dahi
karşılayamadığı anlaşılmaktadır.
Diğer yandan
çiftçilerimize mazotun 3 TL üzerinden verilmesi ve tarımda kullanılan tüm
mazotun destek kapsamına alınması halinde; bu yıl için ayrılmış 1,9 milyar
TL ödenek yerine, (tarımda yıllık olarak
ortalama kullanıldığı varsayılan)
tüketim miktarlarına göre 3,6-9,8
milyar TL arasında değişen ödeme yapılması, bütçede öngörülmüş 65,9 milyar TL
net borçlanma rakamının daha da artırılması gerekmektedir.
LİNK : http://www.trthaber.com/haber/ekonomi/bakan-fakibabadan-inceye-mazot-yaniti-367149.html
LİNK : http://www.trthaber.com/haber/ekonomi/bakan-fakibabadan-inceye-mazot-yaniti-367149.htmll
LİNK : https://www.tmmob.org.tr/icerik/zmo-13-yildir-ayni-sarki
LİNK : http://www.hurriyet.com.tr/tmmob-zmo-ciftci-destekleri-mazot-vergisiyle-40755171