ABD’nin Afrika Boynuzu’ndaki gizli üssü : Aslan Gururu
Intercept adlı haber sitesi, ABD’nin Batı Afrika’daki istihbarat
faaliyetlerini ifşa etti. ABD’nin görünürde sağlık, eğitim, insan hakları ve
ekonomi gibi alanlarda uzun süredir işbirliği yaptığı Etiyopya ile perde
arkasında derin bir istihbarat ve terörle mücadele ittifakı içinde olduğunu
yazdı.
Amerikan Ulusal Güvenlik Kurumu NSA’in eski çalışanı
Edward Snowden tarafından sızdırılan yeni belgeleri yayınlayan site, ABD’nin,
Somali ve Yemen başta olmak üzere bölge ülkelerini dinlemek üzere Etiyopya’da
istihbarat merkezleri kurduğunu yazdı. Teknolojik dinleme teçhizatlarıyla
donatılan bu merkezlerden ilkinin 15 yıl önce Etiyopya’nın başkenti Addis
Ababa’da kurulduğunu kaydeden Intercept, yıllar içerisinde birçok yeni üssün
açıldığını bildirdi.
Snowden’ın verdiği gizli istihbarat belgelerine göre
ABD, ilk dinleme merkezini 11 Eylül saldırılarından hemen sonra ‘terörle
mücadele’ adına kuruyor. İlerleyen yıllarda ise Etiyopya, Somali, Eritre ve
Cibuti’yi kapsayan ve Arap Yarımadası’nı çevreleyen Afrika Boynuzu bölgesini
dinlemek üzere birçok merkez dinleme istasyonu inşa ediliyor.
TEKNOLOJİ ABD’DEN, DEŞİFRELER ETİYOPYA’DAN
NSA belgelerine göre Şubat 2002’de kurulan ilk
merkezin kod adı ‘Lion’s Pride’ (Aslan Gururu). Burası 2005’te genişletilerek
sekiz Amerikan askeri personeli ile 103 Etiyopyalı personelin bulunduğu, 46
istasyon ile çalışan merkeze evriliyor. Somali, Sudan, Yemen buradan
dinleniyor. Daha sonra ise başkentteki bu merkeze ek olarak üç istihbarat
karakolu daha ekleniyor.
Taraflar arasındaki işbirliği çerçevesinde ABD,
Etiyopya’nın avantajlı coğrafi konumu, yerel dillere hakimiyeti ve bölgesel
istihbaratından istifade ederken, Etiyopya hükümetine elektronik dinleme
konusunda teknoloji ve eğitim veriyor. Ancak Intercept, Etiyopya hükümetinin bu
dinlemeleri sadece terörle ve suçla mücadele için değil muhalifleri bastırmak
için de kullanıdığı iddia ediyor.
Siteye konuşan İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün
kıdemli uzmanlarından Felix Horne, Etiyopya hükümetinin verilen teknolojik
desteği suistimal ettiğini ifade ederek, “Kim hükümete karşı muhalef ediyor ya
da rahatsızlığını ifade ediyor ise ‘barış karşıtı unsur’ veya ‘terörist’ olarak
değelendiriliyor.” dedi.
ETİYOPYA’YA SOMALİ İŞGALİ ÖNCESİ ASKERİ YARDIM
Belgelere göre ABD, 2002 yılında başlayan istihbarat
işbirliği kapsamında Hıristiyan Etiyopya’nın Müslüman Somali’yi işgal ettiiği
Aralık 2006’ya kadar Addis Ababa hükümetine yaklaşık 20 milyon dolarlık askeri
yardımda bulunuyor. İşgal, yıllardır iç savaşın hüküm sürdüğü Somali’de belli
ölçüde istikrar sağlayan İslam Mahkemesi Birliği yönetimine son verirken, El
Kaide destekli El Şebab örgütünün palazlanmasına yol açmıştı.
Siber Bülten’de yer lan habere göre, Intercep’in
yayınladığı NSA belgesinde ABD’ye göre, işgalin yol açtığı kaos, “terörle
mücadelede ilerleme kaydetmek için fırsatlar üretti.” Haberde o dönemde
dinlemelere takılan İslam Mahkemesi Birliği üst düzey üyeleri ve El Kaide
müttefikleri verilen istihbarat sonucu Etiyopya tarafından öldürüldü. Ancak
bugün terörün kol gezdiği Somali’de el Şabab’ın güç kaybettiğine dair bir
belirti yok.
NSA, ‘Aslan Gururu’nun faaliyetlerini devam
edip etmediğine dair herhangi bir açıklama yapmaktan kaçındı. Ancak
Etiyopya’daki istihbarat merkezlerinin kapandığına dair herhangi bir delil de
yok.