MİT DOSYASI /// Yalçın Doğan : MİT Müsteşarı Kalın : “Heidegger yolculuğu” nereye kadar ???..

“Heidegger” adını duyunca, benim aklıma…

-Önce Hitler’in peşinden koşan ırkçı bir felsefeci,

-Ve Nazi ama, Yahudi asıllı öğrencisi, felsefeci Hannah Arendt ile yaşadığı aşk geliyor.  

“Varlık ve Zaman” felsefi bir başyapıt. Nesnelerin ve insanın varlığını zaman içinde sorguluyor, “varoluşcu” felsefeye öncülük ediyor.

Gel gör ki, adam faşist. Hitler gibi, “üstün Alman ırkının” dünyayı şekillendireceğine inanıyor.

MİT Müsteşarı İbrahim Kalın varlık sorunuyla ilgili felsefeye meraklı. Diplomatik bağlantılar sonucu, Heidegger’in torunu ile birlikte 2019 yılında o kulübeyi ziyaret ediyor. Heidegger’in dünyasını görmek,  çalıştığı, nefes aldığı ortama tanıklık etmek üzere.

Sonra bir kitap yazıyor:

“Heidegger’in Kulübesine Yolculuk”

Geçen ay yayınlanan 260 sayfalık kitabı elimden düşürmeden okudum. Notlar alarak, pek çok yerin altını çizerek.

Kalın’ın Heidegger üzerine kitap yazması benim ilgimi çekiyor. Çünkü:

-Heidegger’in siyasi inancı belli.

-Kalın ise AKP iktidarında kritik görevlerde bulunmuş, hala da öyle, söz sahibi biri.

Bu iki özellik yan yana geldiğinde, kitabı okumak kaçınılmaz.

“Molla Sadra’nın mesajı açıktır. Varlık’ın manasını idrak etmeden, var olan şeylerin anlamını kavrayamayız.” (A.g.k., s.53).

Kitap boyunca Kalın’ın aktardığı, vurguladığı, yorumladıklarından hareketle, şu çok net:

MİT Müsteşarı İbrahim Kalın tam bir entelektüel, zengin birikime sahip. Felsefe bilgisi derin, analitik düşünen biri.  

Bir siyasi danışman, bir bürokrat olmanın ötesinde, pek çok üniversite hocasını yaya bıraktıracak ölçüde akademik niteliklere sahip.

İbrahim Kalın, Heidegger’in Hitler’le ve Nazizim ile bağını nasıl değerlendiriyor?..

“Heidegger’in düşüncesinin karanlık yönüne bakmamız gerekiyor.

(…) Nazi Partisi üyesiydi. Nasyonal Sosyalizmi Alman varoluşunun kökten dönüşümünü gerçekleştirecek hamle olarak görür.

(…) Heidegger’i okurken, bu noktayı akılda tutarak, dikkatli okumakta yarar var.” (A.g.k., s. 105 – 109).

Heidegger’i mahkum etse bile, yine felsefeye dönüyor:

“Heidegger’i Heidegger’e rağmen okumaya devam eder, onu kendisiyle aşmayı deneyebiliriz.” (A.g.k., s. 109).

Altı milyon insanın ölümüne mal olmuş, ülkesini ve Avrupa’yı yakmış, yıkmış deli bir caninin peşinden giden birini “kendisiyle aşmak” nereye kadar?..

Örneğin, “özgür.”

“Türkçe’de özgür kelimesi öz-ü-gür’den gelir. İnsanın özünün gür olmasını ifade eder. İnsan ancak özünü gürleştirerek, özgürleşebilir. Özgürlük insanın özünün  gür, gürbüz, güçlü, dayanıklı, dirençli ve kendine yeterli olmasıdır.

(…) İnsan özünü gürleştiren şeyleri yaptığı zaman gerçek manada özgürleşebilir. Diğer seçenekler, özgürlük değil, kuraklıktır, bağımlılık ve kölelik ilişkileridir.” (A.g.k., s. 88- 89). 

Ya da, “konuşmak.”

“Türkçede konuşmak ve komşu olmak, kon – mak fiilinden gelir, karşılıklı kon – mak demektir. Aynı tele konan kuşlar gibi, insanlar da ancak bu şekilde kondukları ve konumlandıkları zaman birbiriyle konuşmaya ve birbirlerine komşu olmaya başlarlar.

Gerçek manada konuşabilenler, aynı dili kullananlar değil, aynı manayı idrak edebilenlerdir. Diller değil, manalar, maksatlar, hedefler ve ufuk çizgileri aynı olduğu zaman insanlar konuşarak ve anlaşarak, birbirine komşu olan insan toplulukları haline gelir.” (A.g.k., s.29).

İbrahim Kalın’a sormak istiyorum:

-Son yıllarda kutuplaşmış, karşılıklı konuşma yetisini kaybetmiş bir toplumda, biz şimdi sizin temsil ettiğiniz iktidarla komşu muyuz?.. Yoksa, yazılanlar felsefi avuntu mu?..

-“Var olmak özgürlüktür, özgürlük var olmaktır.” (A.g.k., s.150) Var olduğumuza göre, ağzını açanın içeri tıkıldığı bir ortamda, kim özgür?..

İbrahim Kalın’ın kendisi acaba ne kadar özgür?..  

Böylesine birikime sahip bir kişi, nasıl oluyor da, çağı çoktan kapanmış siyasal İslam’ı temsil eden bir iktidarın ana dişlilerinden biri oluyor, nasıl ve nasıl?..

Bunca adaletsizlik, haksızlık ve sefalet ortamında?..

Roma İmparatoru ve filozofu Marcus Aurelius’un varlığını anımsamanın zamanı:

“Yaşam aslında öğretiye denk olmalıydı!..”

Ama, değil. Örnek ortada.