TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ & MİLLİ GÜVENLİK & MİLLİ SAVUNMA

ERCAN CANER : EMİR
NEDİR VE HANGİ HALLERDE YERİNE GETİRİLİR ?

Yazar: Ercan Caner

Sun Savunma Net

11 Mart 2018

Emir emir verme yetkisine sahip bir kimse tarafından
belirli bir hareketin yapılması veya yapılmaması maksadıyla ast durumunda
bulunan kimseye yönelmiş ve açıklanmış bir irade açıklamasıdır.

Bir emrin yerine getirilmesi o emrin meşru olmasına
bağlıdır. Meşru emirler emrin yönelmiş olduğu kimseyi bağlayıcı nitelikte
olurlar. Emrin meşru olması demek emri veren ve emri yapan bakımından hukuka
aykırı bir durumun olmaması demektir. Emrin meşru olması için üç şartın
bulunması gerekir:

“Yetkili bir merciden verilip yerine getirilmesi görev
gereği zorunlu olan bir emri uygulayan sorumlu olmaz” Yetkili bir merciden
verilen emir diğer unsurlara da uygun olduğu takdirde meşru sayılır ve hukuka
aykırılığı ortadan kaldırır.

Emrin yetkili amir tarafından verilmesi kadar verilen bu
emrin yerine getirilmesinin görev gereği zorunlu olması da şarttır. Ast’ın
verilen emrin kendi yetki ve görev alanı içine girip girmediğini de araştırması
gerekir. Emri alan memurun o emri yerine getirmeye kendisini yetkili görmesi
lazımdır. Emir ast’ın görev alanına girdiği takdirde kendisi yönünden bağlayıcı
bir nitelik taşır ve vazifenin ifası söz konusu olur.

Emrin meşruluğu yönünden şekil ve muhteva itibariyle
hukuka uygun olması da şarttır. Bir emrin yetkili merci tarafından verilmiş ve
ast’ın da bu emri ifaya mecbur olmasının yanı sıra üçüncü bir şart olarak
verilen emrin hukuka uygun olması gerekmektedir.

Anayasamız kanunsuz emrin yerine getirilmeyeceğini ve
böyle bir emri alan memurun hareket tarzını gösterdikten başka konusu suç
teşkil eden emrin hiçbir suretle yerine getirilmeyeceğini de vurgulamıştır.

İsa sizden tam itaat ister. ‘‘Kavanozları suyla doldurun.
’’ Ve onlar kavanozları ağzına kadar doldurdular. ‘‘Kısmen itaat itaatsizliktir.
Yavaş itaat ise itaat değildir. ’’

Diğer yandan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 11’nci
maddesinde memurun emrin meşruluğu konusunda tereddüde düşmesi halinde nasıl
hareket edeceğini göstermektedir. Bu maddeye göre verilen emrin şekil ve
muhteva bakımından Anayasa kanun ve nizamlara aykırı bulunduğu kanaatinde olan
memur bu durumu amirine bildirecektir amir emrin icrası hususunda ısrar eder ve
emrini yazı ile yenilerse memurun emrin kanuna aykırı olduğu hususundaki
kanaatinde değişiklik olmasa da emir yerine getirilir. Bu halde memur sorumlu
olmaz ve sorumluluk emri verene ait olur. Ancak emir bir suç teşkil ediyorsa
memur bunu icra etmekten yasaklanmıştır ve buna rağmen memur emri yerine
getirecek olursa cezalandırılır.

Verilen her emri yerine getirmeyin günün birinde yasalar
önünde suçlu duruma düşebilirsiniz. Emir bir suç teşkil ediyorsa amir veya
üstünüzün verdiği emir ister sözlü ister yazılı olsun sizi kurtarmaz. Hukuk
devletinde yasalar her şeyden önce gelir.

Link : https://sunsavunma.net/emir-nedir-ve-hangi-hallerde-yerine-getirilir/