CAHİT DİLEK : Suriye’deki mini dünya savaşı bölgeye
yayılıyor 

E-POSTA : cahitdilek@yahoo.com

Rusya’nın Eylül 2015’te askeri olarak Suriye’deki savaşa müdahil
olması kritik dönüm noktalarındandır. Savaşın gidişatı, Esad’ın kaderi değişti.
Mini dünya savaşı yaşanır
oldu.

Son uçak düşürülmesi de dönüm noktası olmaya aday. Olay basitçe
dost ateşi olarak yorumlanabilir. Ancak Rusya’nın bölgede S-400 ve gelişmiş
elektronik harp sistemleri (E/H) olmasına rağmen İsrail’in bunların açığını,
bölgedeki durumu çok iyi analiz edip akıllı bir operasyon icra ettiğini
görmezden gelemeyiz. 2015’ten buyana askeri güç gösterisi yapan Rusya’nın karizması çizildi.

S-300 sistemleri iki hafta içinde Suriye’ye getiriliyor. Gerekçesi
de Rus üsleri ve personelinin güvenliğini sağlamak. Üçüncü ülkelere karşı
değilmiş!

Rusya Suriye batısında E/H tedbirlerini sürekli aktif halde
tutacakmış. Bu bile bölgede başlı başına bir gerginlik sebebi olacak.
S-300’lerin gelmesiyle Rusya Suriye çevresinde ilan edilmemiş uçuşa yasak sahayı hayata geçiyor.

Bölgedeki her kriz küresel güçlerin bölgede askeri konuşlanmasını artırma bahanesi oluyor. 2015’te
Türkiye, Rus uçağını düşürdü Ruslar S-400 ve elektronik harp sistemlerini
Suriye’de konuşlandırdı. Şimdi yine bir Rus uçağı düşürüldü. Rusya yine askeri
konuşlanmasını artırıyor ve Suriye’ye S-300 konuşlandıracak. 

ABD de IŞİD krizi bahanesiyle 2014’ten buyana bölgedeki varlığını
artırıp yaymıyor mu? Halen buna devam da ediyor.

Putin‘in son uçak düşürülme olayını değerlendirirken Türkiye’nin düşürdüğü olayı hatırlatması
Rusya’nın o olayı unutmadığını gösteriyor. Şimdi İsrail’e karşı
alınan tedbirlerin ucunun kime dokunacağını iyi hesaplamak gerekiyor diye de
uyaralım.

Trump’ın danışmanı Bolton,
Rusya’nın Suriye’ye S-300 tesliminin bölgedeki gerginliği tırmandıracağını, İran silahlı güçleri İran sınırları dışında
olduğu sürece ABD’nin Suriye’de kalmaya devam edeceğini söyledi.
Görünen o ki ABD, Suriye’den çıkmama adına gerekçelerini ve kriterlerini
genişletip çekilmeyi adeta imkansız
hale getirmektedir.

Bolton’un İran güçleri
İran sınırları dışına çıkmasın sözleri sadece Suriye değil aslında
bütün bölgeyi kapsamakta. İran’ın bu konuda geri adım atması
beklenemeyeceğinden ABD’nin
Suriye’den ve Irak’tan çekilmesi de onlarca yıl söz konusu olmayacak.

ABD Savunma Bakanı Mattis
de yerel unsurları eğitmek,
istikrarı korumak için IŞİD sonrası da Suriye’de kalabiliriz dedi.
Yani Suriye’de kalacağız, ucu açık
bir süreç, istediğimiz zaman çıkarız demek istiyor.

Fırat’ın doğusunda güvenli bölge oluşturacağız diyen Erdoğan
yönetiminin ABD’nin bu planlarını bilmemesi mümkün değil. “ABD orada ne işin var, Suriye’yi terk
et” diyebilecek mi? Dolayısıyla Fırat’ın doğusunda güvenli
bölgeler oluşturacağız söyleminin ayaklarının yere basmadığını daha çok iç
politikaya yönelik olduğunu söyleyebiliriz. Menbic’te ABD oyalamasına bile ses
çıkaramazken, İdlib patlamaya hazır bombaya dönüşmüşken Fırat’ın doğusuna hamle
yapmak mümkün olabilir mi?

Türkiye desteklediği ÖSO ile birlikte Esad’a karşı takıntılı
tutumunu sürdürürken ABD’nin BM Temsilcisi Nikki Haley, Esad’ın geleceğiyle ilgili ”Şimdilik iktidarda kalacak. ABD kesinlikle hiçbir şekilde onu istifaya
zorlamıyor” dedi. Hal böyleyken Türkiye Fırat’ın doğusunda PYD’yi
terör örgütü görmeyen Rusya ve İran’ı ABD’ye karşı harekete geçirebilir mi?
Konjonktür mümkün değil diyor.

Bu arada İran’da
meydana gelen terör saldırısı son dönemde İdlib mutabakatında olduğu
gibi Suriye’de nispeten geri planda kalan İran’ı adeta yeniden tahrik etti ve
ABD, İsrail ve bazı körfez ülkelerine intikama yöneltti.

ABD‘nin gelecek ay İran hedefli İslam ordusu veya Arap NATO’su denilen gücün oluşturulmasında somut adım
atması bekleniyor. Türkiye bunun neresinde olacak?

Türkiye’yi de etkileyecek İran’a yönelik ikinci safha yaptırımlar Kasım ayında devreye
girecek. ABD’nin Harry Truman uçak
gemisi muharebe grubu yeniden Akdeniz’de. Kasım başında ABD’de
seçimler var. İç politikada sıkışan Trump,
dış politikada askeri bir hamleye mecbur kalabilir.

Suriye’deki savaş İran’a bir savaşa dönüştürülüyor. Fransız
Dışişleri Bakanı’nın bölge daimi bir
savaşın kenarında değerlendirmesi yeterince uyarıcı değil mi?

İdlib’deki
durum, İran’a karşı ittifak oluşumu ve İsrail’in bir taşla birden fazla kuş
vurmaya yönelik son uçak düşürme olayı nedeniyle
bu savaşın yayılacağı alanların başında maalesef Türkiye var. Türkiye’yi
yönetenler büyük resmi ve dönüşümü görebiliyor mu?

Yoksa, yayılacak savaşa rağmen, sadece Suriye kuzey batısındaki
bir bölgeyi kontrol ederek Suriye masasında kalmayı mı hayal ediyor?

Ama gerçek şu ki Suriye’deki
mini dünya savaşı Türkiye dahil bölgeye yayılıyor.

Kaynak Yeniçağ: Suriye’deki mini dünya savaşı bölgeye yayılıyor – Cahit Armağan
Dilek