TÜRK VE DÜNYA SANATI & TANNMIŞ KİŞİLER

ÖZEL BÜRO NOTU : YUH ARTIK YA. BU KADARINA PES. DEVLET BİNBİR ZORLUKLA DEDEKTİFE ONCA PARA
VERİP TÜM DÜNYADA KAÇIRILAN ESERLERİ BULUP BULUŞTURUP ÜLKEYE GETİRİP MÜZELERE
TESLİM EDİYOR. KIÇI KIRIK MÜZE MÜDÜRÜ İLE ADAMLARI 2 ESERE SAHİP ÇIKAMIYOR.
DAHA DA KÖTÜSÜ BAZILARI BİZZAT KENDİLERİ ÇALIP YURTDIŞINA SATIYOR. BUNLARI
YAPANLARIN TERÖRİSTTEN FARKI YOK VE ONA GÖRE CEZA VERİLMELİ.

DEVLET MÜZESİNDE
302 ESER KAYIP, 43 TABLO SAHTE !

Kamuoyuna açıklanmayan Devlet Resim ve Heykel
Müzesi’ndeki acı tablo ortaya çıktı: 302 eser kayıp, 43 eser sahte, 27 eserin
orijinalliği ağır kuşkulu!



Türk resim ve heykel sanatının dünyaca ünlü
sanatçılarına ait 5 bine yakın paha biçilmez eserine ev sahipliği yapan ve
geçtiğimiz yıllarda birbiri ardına yaşanan hırsızlık olaylarıyla sarsılan Devlet
Resim ve Heykel Müzesi’nde skandallar bitmek bilmiyor. Bünyesinde barındırdığı
eserler nedeniyle “resim ve heykelin milli hafızası” olarak nitelendirilen
müzede 2009’da Hoca Ali Rıza’ya ait 13 adet karakalem eskizinin sahteleriyle
değiştirildiğinin belirlenmesinin ardından sayım komisyonunun başlattığı
çalışma tamamlandı.



Sertaç Koç’un Milliyet’te yayımlanan haberine göre, Kültür ve Turizm
Bakanlığı’nın, olası tepkiler nedeniyle kamuoyuyla paylaşmadığı rapora göre,
müzede bulunan Fikret Mualla, İbrahim Çallı, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Şevket Dağ,
Hoca Ali Rıza, Hüseyin Avni Lifij, Halil Paşa, Hikmet Onat, Feyhaman Duran, Refik
Epikman, Mehmet Ali Laga, Fethi Arda, Sami Yetik, Mustafa Ayaz, Zühtü
Müridoğlu’nun da aralarında bulunduğu sanatçıların yüzlerce eserinin “kayıp”,
“sahte” ya da “ağır kuşkulu” olduğu ortaya çıktı.



Kayıtları var, kendileri yok

Raporda müze envanterine kayıtlı olmasına karşın 302 eserin kayıp olduğu, 46
eserin sahteleriyle değiştirildiği, 27 eserin orijinalliğinin ağır kuşkulu
olduğu belirtildi. Böylece kayıp ve sahte olmak üzere toplam 348 eserin müzeden
çalındığı anlaşılırken, ağır kuşkulu olan 27 eserin orjinal olup olmadığı ise
yapılacak incelemenin ardından netlik kazanacak.



Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde 2009’da Hoca Ali Rıza’ya ait 13 adet
karakalem eskizinin sahteleriyle değiştirilerek çalındığı, o dönem teşhirde
bulunan Şevket Dağ’a ait bir tablonun da sahte olduğu belirlenmişti. Hırsızlık
olaylarının ardından, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın talimatıyla
müzedeki diğer eserlerin incelenmesi için sayım komisyonu oluşturulmuştu.



Sanatçı, akademisyen, uzman ve müfettişlerden oluşan sayım komisyonu 4 bin
108’i müze envanterine kayıtlı yaklaşık 5 bin eseri titizlikle inceleyerek
çalışmalarını tamamladı. Komisyonun raporu Kültür ve Turizm Bakanlığı’na
gönderdi. Raporda müze envanterine kayıtlı olmasına karşın 302 eserin kayıp, 43
eserin sahteleriyle değiştirildiği, 27 eserin orjinalliğinin ağır kuşkulu
olduğu belirlendi.



Müzedeki kayıp ve sahte eserlerin çokluğu nedeniyle bakanlık yetkilileri büyük
bir şok yaşadı. Müzede 2009’da Hoca Ali Rıza’ya ait 13 eserin çalınması
nedeniyle oluşan tepkiyi gözününde bulunduran bakanlık, daha yoğun tepki
geleceği endişesiyle, raporu kamuoyuna yansıtmadığı ve sızdırılmaması için
yoğun çaba sarf etti.



43 eser sahte çıktı

Raporda müze envanterine kayıtlı 43 adet eserin sahte olduğu tespit edildi. Bu
eserler arasında daha önce sahte olduğu anlaşılan Hoca Ali Rıza’nın 13 ve
Şevket Dağ’ın bir çalışmasının yanı sıra, aynı sanatçılara ait başka eserler ve
birçok önemli sanatçının tabloları bulunuyor. Orijinalleri çalınarak yerlerine
sahtelerinin konulan eserlerden bazıları şöyle:



“Fethi Arda/Kara Giysiler, Fethi Arda/Kompozisyon, Hüseyin Yüce/Karda Ağaçlar,
Şevket Dağ/Kuyu, Şevket Dağ/Manzara, Refik Epikman/Peyzaj, Refik
Epikman/Peyzaj, İbrahim Çallı/Manolyalar, İbrahim Çallı/Moda Deniz Hamamı,
İbrahim Çallı/Kayıklar, İvan Konstantinoviç Aivazovsky/Peyzaj, Malik
Aksel/Gölge Oyunu, Arif Kaptan/Çoban, Saip Tuna/portre, Saip Tuna/Gelincikler,
Hikmet Onat/Manzara, Hikmet Onat/Sandalda Kadınlar, Pertev Boyar/Peyzaj, Fikret
Mualla/Kumarhane, Hoca Ali Rıza/Mezarlık Yolu, Hoca Ali Rıza/Çamlıca Kız
Lisesi, Hoca Ali Rıza/İshak Paşa Çeşmesi, Hoca Ali Rıza/Natürmort, Hoca Ali
Rıza/Çamlıca, Hoca Ali Rıza/Çamlıca, Hoca Ali Rıza/Sokak Çengelköy Kuleli Yolu,
Hoca Ali Rıza/Kayalık, Hoca Ali Rıza/Sultan Çayırından, Nazmi Ziya
Güran/Manzara, Sabri Berkel/Natürmort, Sami Yetik/Peyzaj, Mehmet Ali
Laga/Mesudiye, Mehmet Ali Laga/Sarıca İli, Bedri Rahmi Eyüboğlu/Manzara ve
Bahçe.”



Ağır kuşkulu eserler

Raporda ayrıca, müze envanterine kayıtlı olan 27 adet eserin de orijinalliğinin
kuşkulu ya da ağır kuşkulu olduğu belirlendi. Eser sahibi sanatçıların tarz ve
üsluplarıyla farklılık gösteren 27 eserin, gerçek olup olmadığı ise Türkiye
Atom Enerjisi Kurumu’nda (TAEK) yapılacak kimyasal boya analizlerinin (spectum)
ardından netlik kazanacak. Gerçek olup olmadığı ağır kuşkulu olan eserlerden
bazıları ise şöyle:



“Fikret Mualla/Dedikodu, Fikret Mualla/Balo, Fikret Mualla/Pazar Yeri, Fikret
Mualla/Garson, Fikret Mualla/Köpekle Gezinti, Fikret Mualla/Barda Sohbet,
Fikret Mualla/Balon Satan Kadın, Fikret Mualla Balıkçılar, Şevket Dağ/Han İçi,
Halil Paşa/Develi, Halil Paşa/Boğaz, Halil Paşa/Boğaz, Agah Efendi/Suya İnen
İnekler, Saip Tuna/Kayıklı Manzara, Münif Fehim/Portre, Mehmet Ali
Laga/Çardak’tan Gelibolu’ya, Hoca Ali Rıza/Tabiattan, Hoca Ali Rıza/Natürmort,
Üsküdarlı Cevat/Büyükada, Refik Epikman/Erzincan’dan manzara.”



1980’de açıldı

Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi, 6’ncı Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün
talimatıyla restore edilen Türk Ocağı binasında, 2 Nisan 1980 tarihinde açıldı.
Başbakanlık genelgesiyle o dönem kamu kurumlarındaki 500 kadar sanat eseri
toplanarak müzenin ilk koleksiyonu oluşturuldu. Bu eserler, seçici kurul
tarafından belirlenen yerlere asılarak izlenime sunuldu. Müzede 1980’den bu
yana kurucu Müdür Tunç Tanışık ile Nejdet Can, Vural Yurdakul, Mükerrem Baydar,
Özgür İzzet Pektaş, Ömer Osman Gündoğdu müdürlük görevinde bulundu. Ali İhsan
Gürsoy halen müdürlüğü görevini vekaleten yürütüyor.



Hırsızlık olaylarıyla gündeme gelmişti

Uzun yıllar ziyarete kapalı olan Devlet Resim ve Heykel Müzesi, Kültür ve
Turizm Bakanlığı ile Altındağ Belediyesi işbirliğiyle 2007-2008 arasında
yapılan tadilatın ardından hizmete açılmıştı. 2007’de tadilat sürdüğü sırada
müze bahçesine bir kamyonla giren hırsızlar, gündüz vakti işçilerin gözü önünde
bahçedeki iki bronz heykeli çalmıştı. Heykellerin tarihi değerinin olmadığı
açıklanmış, ancak müze müdürü görevinden almıştı. Ayrıca, başlatılan soruşturma
kapsamında müzede görevli 26 personele çalınan heykeller için 6’şar bin TL ceza
kesilmişti. 2009’da ise müzede çalışan bir güvenlik görevlisi İbrahim Çallı’nın
bir yağlı boya portresi ile Şevket Dağ’ın iki tablosunu çalmış, ancak eserleri
satamayınca 3 gün sonra tekrar müze bahçesine bırakmıştı. Müzeden 1997’de 31
eser çalınmıştı. Çalınan bu eserler hâlâ bulunamadı. Müze son olarak 2009’da
Hoca Ali Rıza’ya ait eserlerin sahteleriyle değiştirildiğinin anlaşılmasıyla
gündeme gelmişti.



Kayıp eserlerden bazıları

Rapora göre, müze envanterine kayıtlı olmasına karşın
paha biçilemeyen 302 eserin “kayıp” olduğu tespit edildi. Kayıp eserlerden
bazıları şöyle:



– Şevket Dağ: Surlardan, Cami Kapısı,
Cami İçi, Topkapı Sarayı Kızlar Ağası Dairesi, Pencereden Görünüm



– Şefik Bursalı: Dolmabahçe’den,



– Zühtü Müridoğlu: Alçı kadın başı, Bronz figür, n Hasan Vecih Bereketoğlu:
Kurbağalı Dere, n Halil Paşa: Güller, Britanya’dan Kadın, Yalılar, Manzara, n
Devrim Erbil: Soyutlama,



– Hikmet Onat:?İstanbul Boğaz’dan Peyzaj, Salacak’tan Manzara, Anadolu Hisarı,
n Oya Kınıklı: Yeşil Yaylı Kemancı, n Hamiye Çolakoğlu: Seramik Nene Hatun
formu,n Bedri Rahmi Eyüboğlu: Muradiye’de Kahve, Edirne Tunca Köprüsü, n
Feyhaman Duran: Süleymaniye‘den Fatih’e Doğru, Laleli Buket, Hoca Ali Rıza’nın
portresi,



– Yusuf Çöloğlu: Kapadokya, n Şeref Akdik: Pendik, Erdek Balıkçı Kayıkları, n
Hüseyin Avni Lifij: Kağnı ve Köylüler, Ankara’da Bir Sokak,



– İbrahim Çallı: Manzara, Bahçede Kadın, Peyzaj, n Hoca Ali Rıza: Bulgurlu’da
Timurcu Çeşmesi, Yağış, Sandal Balıkçı Kulübesi, Beykoz’da İshak Ağa Kahvesi,
Kaya ve Çam, n Mehmet Ali Laga: Manzara, n İsmail Hakkı: Batan Gemi, n Ali Avni
Çelebi: Vatanı Müdafa Eden Türk Askeri, n Mehmet Ruhi Arel: Sakarya’dan Doğan
Çay,



– Sami Yetik: Kasımpatılı Natürmort, Peyzaj, n Arif Kaptan: Natürmort,



– Namık İsmail: Denizde Vapur,



– Hasan Vecih Bereketoğlu: Manzara, Çankaya’dan, n Hüsmeyin Zekai Paşa: Cami, n
Mustafa Esat Düzgünman: Battal Ebru.