MİLLİ KALKINMA & KÖY ENSTİTÜLERİ & MİLLİ KALKINMA PROJELERİ

MİLLİ KALKINMA DOSYASI /// ÇİĞDEM TOKER : ASIL MALİYET 20 MİLYAR DOLAR MI ???


ÇİĞDEM TOKER : ASIL MALİYET 20 MİLYAR DOLAR MI ???




Adettendir. Kamunun karar verdiği ihalesini
yaptığı büyük altyapı projelerinin yatırım bedeli ABD Doları üzerinden
hesaplanır. Yabancı bankerlerden para talep etme ihtimali bunun temel
sebebidir.


Diğer sebebi ise müteahhitler inşaat
maliyetlerini TL değil dolar üzerinden hesaplarlar. Ancak iktidarlar bu
maliyeti topluma dolar değil TL üzerinden açıklar.


Maliyetin enflasyonla çok artmış iş bittiğinde
ilan edilen rakamlar fırlamış; bu aşamada önem verilmez. Takip edilmeyeceği
sorgulanmayacağı denetlenmeyeceği denetlense bile yaptırım çıkmayacağı bilinir.


★★★


Bilim ve akılla inatlaşma pahasına uygulamaya
konulmak istenen 4 yılı kazıyla geçecek denilen Kanal İstanbul projesinin
yatırım bedeli 75 milyar TL olarak açıklandı. Bu tutar bugünkü döviz kuru
üzerinden 12 milyar 626 milyon dolar ediyor.


Gelin görün ki işin sahibi konumundaki
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda 2018 yılında hazırlanan resmi sunumda Kanal
İstanbul’un toplam maliyeti 20 milyar dolar görünüyor.


★★★


Ulaştırma Bakanlığı’nın sunumu Altyapı
Yatırımlar Genel Müdürlüğü’nün o zamanki genel müdürü Erol Çıtak’ın imzasını
taşıyor. Kanal İstanbul’un 20 milyar dolara mal olacağı 40 sayfalık sunumun bu
sunumun 37. sayfasında şöyle yer alıyor:


– Toplam kazı nakliye ve depolama
maliyeti: 10 milyar dolar


– Kaplama sızdırmazlık zemin ıslahı
mendirekler acil yanaşma rıhtımları işletme tesisleri vb: 5 milyar dolar


– Toplam kanal yapım maliyeti: 15
milyar dolar


– Altyapı deplasmanları ve ulaşım
sistemleri: 5 milyar dolar


TOPLAM PROJE MALİYETİ: 20 milyar dolar


Bu da bugünkü kur üzerinden 118 milyar TL
ediyor.


İki rakam arasında 43 milyar TL gibi devasa bir
fark var.


Bu fark da şaka değil bugünkü kurla yaklaşık
7.3 milyar dolar ediyor.


Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum Kanal
İstanbul’u “doğanın sonsuza kadar katli” olarak tanımlayan İstanbul Büyükşehir
Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun açıklamalarına karşı yaptığı basın
toplantısında yatırım maliyeti konusuna girmedi. Girmediği gibi soru kabul
ettiği halde bu soruyu soran da çıkmadı. Bakan Kurum’un hafriyat miktarı olarak
belirttiği 1.1 milyar metreküp rakamı yukarıda bahsettiğim sunumdaki hafriyat
rakamıyla örtüşüyor. Dolayısıyla hafriyatla çıkarılacak toprak 1.1 milyar
metreküp ise bu miktara ilişkin maliyet hesaplarının değişmemesi beklenir. Yok
eğer kanal yapım maliyetinde zemin ıslahı vb gibi birçok kalemde maliyeti
aşağıya çekecek yeni durumlar söz konusuysa bunların da açıklanması zorunlu.


Çünkü Bakan Kurum bu projenin halkın sırtına
yükleyeceği yeni borçları vergileri kendince reddetti ama o kısmı kısa geçti.
Yine anlaşıldığı kadarıyla projenin hangi modelle yapılacağı da henüz kesinlik
kazanmamış.


Yap-işlet-devret yap-işlet yap-kirala-devret
diye üç model saydı bakan ama sonuçta hepsi aynı kapıya yani kamu özel
işbirliği (KÖİ) modeline çıkıyor. Bu da yabancı bankerlerden alınacak kredileri
eninde sonunda bizim ve çocuklarımızın ödeyeceği gerçeğini değiştirmiyor.


İGA LİMANI


Aynı sunumda yer alan “Kanal ile entegre
yapılar” başlıklı haritalı bir görselde “İGA Limanı” görünüyor. İstanbul
Havalimanı’nı yapan beş (şimdi dört) müteahhit ortağın CMLKK Liman adlı bir
şirket kurduğunu Sözcü okurları bu köşede geçen şubat ayında öğrenmişti.
Devletin resmi sunumundaki bu sayfa bize Kanal İstanbul projesi karar sürecinin
Kalyon Cengiz Limak ve Mapa ile birlikte oluşturulduğunun ipucudur. Tabii ki
şaşırtıcı değil ama kayıt düşmeye de engel değil.




LİNK : https://www.sozcu.com.tr/2019/yazarlar/cigdem-toker/asil-maliyet-20-milyar-dolar-mi-5533308/