TARİH & TARİHİ ESERLER & ARKEOLOJİ & MİTOLOJİ & SANAT TARİHİ & NOSTALJİ DÜNYASI & KUVAYI MİLLİYE

İkinci Dünya Savaşı Esnasında İsmet İnönü’nün Meclis
Konuşmalarının Basındaki Yankıları 

Mehtap BAŞARIR [1] , Arzu BOY [2]

İnönü’nün yaptığı konuşmalar Türk ve yabancı
basında geniş yankı uyandırmış, konuşmalarıyla ilgili makaleler kaleme
alınmıştır. Çalışmada, İnönü’nün konuşmaları ile ilgili basında, mevcut olan
her ince ayrıntıya yer verilmiş ve okuyucuya aktarılmaya çalışılmıştır.
Araştırma esnasında konu ile ilgili kaynak taraması yapılmış ve basındaki
bilgilerle harmanlanmıştır.

Savaş
süresince Türkiye’nin yönetiminde bulunanlar, savaşı görmüş ve tecrübe edinmiş
kişilerdi. Özellikle İsmet İnönü, tecrübelerine dayanarak ülkeyi savaşın
dışında tutmayı kendine ilke edinmiştir. 1939-1945 yılları boyunca İnönü’nün
düşünceleri, yaptığı meclis konuşmalarına yansımıştır. 1939’da yaptığı açılış
konuşmasında, amacının savaşın ilerlemesine engellemek olduğu ve harbin son
bulmasını umut ettiğini dile getirmiştir. 1939-1942 döneminde savaş dışı kalma
konusunu konuşmalarında dile getirmiş, 1943’teki açılış konuşmasında ise
Türkiye’nin savaş dışında kalmasına rağmen savaşın zararlı etkilerini
hissettiğini dile getiren İnönü’nün, 1944’te yaptığı konuşmada müttefikler
lehine olumlu ifadeler kullandığı görülmüştür. 1945’te yaptığı konuşmada; Türk
topraklarında kimsenin hakkının olmadığı ve şerefli insanlar olarak yaşamaya
devam edeceklerini izah etmiştir.

1914’te başlayan Birinci Dünya Savaşı İtilaf
güçlerinin zaferiyle sonuçlanmıştı. Birinci Dünya Savaşı’ndan yenilgi ile çıkan
devletler yaralarını sarmaya çalışırken, savaştan zaferle ayrılan İngiltere ve
Fransa gibi statükocu devletler, mevcut durumun korunmasından yana bir tavır
içerisine girmişlerdir. Birinci Dünya Savaşı’nı Versay gibi yıkıcı bir antlaşma
ile sonuçlandıran Almanya ve onun yanında yer alan İtalya’nın izlediği
saldırgan politika dünyayı yeni bir savaşın eşiğine getirmişti.  Türkiye ise Birinci Dünya Savaşı’nda aldığı
yaraları sarmadan, Kurtuluş Savaşı’nda ölüm kalım mücadelesi vermişti. Türkiye,
İkinci Dünya Savaşı öncesinde izlediği politika ile yeni kurulan devletin
köklerini sağlamlaştırmaya çalışmış ve yeninden bir savaşın tarafı olmak
düşüncesi bile ülke için ağır gelmiştir.

DOKUMANI BURADAN
İNDİREBİLİRSİNİZ.