ERMAN ERTUĞRUL : ŞEMPANZELER ESKİ DİKTATÖRLERİNİ ÖLDÜRDÜ VE YEDİ

Senegal’deki bir grup şempanze eski iktidarını tekrar kazanmak
isteyen diktatörlerini döverek öldürdü ve yedi.

Tüyler ürpertici bir sahneydi.
Vücudunda birçok yara vardı ve saatlerce Senegal’in sıcak savanasında yerde
öylece yatmasına rağmen hala kanlar akıyordu. Kendi topluluğu tarafından
taşlarla ve sopalarla dövülerek öldürüldükten sonra yenen kurban adı Foudouko
olan bir Afrika şempanzesiydi.

Diktatörün
hazin sonu. F: Jill D. Pruetz

Bu olay şimdiye kadar gruptaki
şempanzelerin komşu kabileden birini öldürmek yerine kendi yetişkin erkeklerini
öldürdükleri görülen dokuzuncu olay. Bu tür grup içi cinayetler nadir görülüyor
ancak Minnesota Üniversitesi’nden Michael Wilson erkeklerin koalisyon kurması
gibi şempanze davranışlarına ilişkin değerli bilgiler sunduğunu söylüyor.

Wilson “Peki bu koalisyonlar neden bazen başarılı olurken genellikle başarısız
oluyor? Bu soru şempanzelerin ve hatta bizim türümüzün hayatlarının
merkezindeki çatışma ve işbirliği arasındaki gerilimin kalbinde bulunuyor. ”
diyor.

Şempanzeler genellikle yetişkin
erkeklerden ziyade yetişkin dişilerin daha çok bulunduğu gruplarla yaşar. Fakat
söz konusu bu grupta durum tam tersiydi.

Wilson “Bu düzen tersine dönerse ve neredeyse her bir dişi başına iki erkek
düşerse üreme rekabeti gerçekten kızışır. Bu vakadaki anahtar faktör bu gibi
duruyor. ” diyor.

2001
yılından beri Senegal’in güneydoğusunda bu şempanze grubunu araştıran Iowa
State Üniversitesi’nden Jill Pruetz bu vakada insan etkisinin şempanze grubunda
cinsiyet oranlarındaki çarpıklığa etkisi olabileceğini ve cinayetin arkasında
da bunun yatıyor olabileceğini belirtiyor. Senegal’de dişi şempanzeler
yavrularının satışları için kaçırılıyor.

İktidarı kaybetmek

13
yıl önce Foudouko Fongoli Savanası Şempanze Projesi’nin bir parçası olarak
Fongoli çalışma alanındaki şempanze klanlarından birinde güç sahibi oldu.
Araştırmacılara göre Faudouko bir alfa erkek olarak bir çeşit tiran gibiydi.

Foudouko ergenliğinin ilerleyen
safhalarında alfa statüsü kazandı ve Mamadou adındaki şempanze yardımcısı ile
hüküm sürdü. 2007 yılında
Mamadou ağır yaralandı ve haftalarca gruptan ayrıldı. Döndüğünde oldukça
zayıflamıştı ve sosyal hiyerarşide daha düşük bir yer edinebildi.

Foudouko artık güçsüz olan
yardımcısı Mamadou ile işbirliği yapınca grubun diğer bireyleri tarafından
dışlandı ve daha sonra devrildi. Şempanze toplumunun uzaklarında yıllarca
yalnız yaşıyordu ve sadece yılda bir veya iki kez araştırmacılar tarafından
gözlemleniyordu.

Fongoli’deki şempanze grupları
oldukça izole edilmişti. Bu nedenle Foudouko’nun bir arkadaş bulmak için tek
şansı gruba tekrar katılmaktı. 2013
yılında kardeşi David’in alfa statüsünü kazanmasıyla Mamadou tekrar beta
statüsüne yükselmişti. Foudouko’yu tekrar aralarına kabul ettiler ancak grubun
diğer üyeleri onu belirli aralıklarla kovalıyordu.

Pruetz “Hiyerarşik sıralamada beş genç erkek şempanze vardı ve bunların hiçbiri
Foudouko’nun tekrar aralarında bulunmasını istemiyordu. Foudouko eski statüsünü
tekrar kazanmayı deniyordu fakat bu davranışlar yapabileceği en yanlı şeydi. ”
diyor.

 

Organize
saldırı

Bir sabah erken saatlerde Pruetz
ve ekibi şempanzelerin uyuduğu yerden çığlıklar ve bağırış sesleri duydu. Ölü
olarak buldukları Foudouko’nun sağ ayağından ısırılmış olduğunu ve kanlar
içinde yerde yattığını gördüler. Sırtında derin bir kesik ve yaralı bir anüsü
vardı. Daha sonra kaburgalarının da kırık olduğu tespit edildi. Pruetz
Foudouko’nun muhtemelen iç kanamadan ya da ayağındaki yara nedeniyle kan
kaybından öldüğünü söyledi.

Aynı zamanda Foudouko’nun
parmaklarında da yaralar vardı. Bu yaraların saldırı sırasında diğer
şempanzeler tarafından tutulurken oluştuğu düşünülüyor.

Foudouko’nun ölümünden sonra
şempanzeler onun cesedine saldırmaya taş atmaya ve sopalarla vurarak
kaburgalarını kırmaya devam ediyordu. Hatta ısırıyorlar ve etinden de
yiyorlardu.

Pruetz “Bu çok çarpıcıydı. Onun ölü bedeninden en çok yiyen dişi gruptaki en üst
kıdemdeki iki şempanzenin annesiydi. Oğulları ise Foudouko’nun bedenine agresif
olarak saldırmayan tek şempanzelerdi. Hatta Mamadou eski partnerini kaldırmaya
çalıştı. ”

Doğu Afrika’da şempanzeler üstüne
çalışan Wilson “Şempanzeler ölümü
anlayabiliyor mu? Eğer anlayabiliyorlarla bu açık bir şekilde görülmüyor.
Bireylerin öldüğünden emin olmak için nabız veya nefesini kontrol etmeyi
bilmediklerini düşünüyoruz. Bu yüzden birini öldürdükten sonra onu dövmeye
devam ettiklerini görüyoruz. Fakat yamyamlık sıradışı bir olaydı. ”

Pruetz Foudouko’nun ölümünden
sonra aynı saldırgan genç erkekler tarafından Mamadou’nun da gruptan atıldığını
söylüyor.

LİNK : http://arkeofili.com/sempanzeler-eski-diktatorlerini-oldurdu-ve-yedi/