ABD Oradan Çekiliyor Boşluğu Türkiye Dolduruyor
Eylül 9, 2024
***
Son dönemde Orta Doğu‘daki dengelerde önemli değişimler yaşanıyor. ABD’nin Irak’tan çekilme kararı ve Türkiye’nin Arap Ligi’ne 13 yıl aradan sonra yeniden davet edilmesi, bölgedeki güç dengelerini yeniden şekillendiriyor. Bu gelişmelerin arkasında yatan dinamikleri ve olası sonuçlarını değerlendirelim.
Türkiye’nin Arap Ligi’ne Daveti: Diplomatik Başarı mı, Stratejik Hamle mi?
Türkiye’nin, Arap Ligi’nin olağan Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına 13 yıl sonra davet edilmesi, son dönemde yürüttüğü diplomatik açılımların bir sonucu olarak görülüyor. Özellikle Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile normalleşme süreçleri, Türkiye’nin bölgedeki diplomatik etkinliğini artırdı. Bu davet, Gazze’deki insani krize yönelik olarak aktif diplomasi yürüten Türkiye’nin, bölgesel sorunlara müdahil olma arzusunun bir yansımasıdır.
Türkiye ve Arap Ligi: Yeni Dönemin Kapıları mı Aralanıyor?
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın toplantının açılış oturumunda yapacağı konuşmada, özellikle Gazze ve diğer bölgesel konulara değinmesi bekleniyor. Bu hamle, Türkiye’nin Ortadoğu’da yeniden etkin bir rol oynamaya başladığını ve Arap ülkeleriyle yaşanan diplomatik krizlerin sona erdiğini gösteriyor. 2018’den itibaren Arap ülkelerinin Türkiye’nin iç işlerine müdahale ettiğine dair şikayetlerinin ardından oluşan soğuk ilişkiler, son dönemdeki normalleşme adımları ile yeniden canlandı. Mayıs 2023’teki Arap Ligi zirvesinde Türkiye’nin Arap devletlerinin iç işlerine müdahalesi konusunda kurulan Arap Bakanlar Komitesi’nin lağvedilmesi, ilişkilerdeki yumuşamanın en somut göstergelerinden biri oldu.
ABD’nin Irak’tan Çekilme Planı: Bölgedeki Güç Boşluğu ve Yeni Stratejik Dengeler
ABD’nin Irak’tan çekilme takviminin belirlenmesi, bölgedeki askeri ve stratejik dengeleri derinden etkileyecek bir gelişme. Irak Savunma Bakanı Sabit Abbasi’nin açıklamasına göre, ABD liderliğindeki koalisyon güçleri iki aşamalı bir plan çerçevesinde, 2025 ve 2026 yıllarına kadar Irak’tan tamamen çekilecek. Bu gelişme, ABD’nin 2003’teki işgalinden bu yana Irak’ta devam eden varlığının sona ermesi anlamına geliyor.
Ancak ABD, çekilme sonrası bazı askerlerinin Irak’ta kalmasını sağlayabilecek bir danışma ilişkisi kurmayı hedefliyor. Bu, ABD’nin bölgedeki nüfuzunu tamamen kaybetmek istemediğini ve İran’ın artan etkisine karşı bir denge unsuru olarak kalmayı amaçladığını gösteriyor. Çekilme kararı, İran destekli milislerin ABD güçlerine düzenlediği saldırılar ve bölgedeki istikrarsızlık göz önüne alındığında, dikkatle izlenmesi gereken bir süreç olacak.
Bölgesel Etkiler: Türkiye’nin Artan Rolü ve ABD’nin Azalan Etkisi
ABD’nin çekilmesiyle oluşacak güç boşluğu, Türkiye gibi bölgesel aktörlerin etkinliğini artırması için bir fırsat yaratabilir. Türkiye’nin Arap Ligi’ne davet edilmesi, bu fırsatın ilk somut adımlarından biri olarak değerlendirilebilir. Bölgedeki diğer güçler, özellikle İran ve Suudi Arabistan, bu yeni dinamiklerde kendilerine avantaj sağlamak için stratejik hamlelerde bulunacaktır.
Sonuç olarak, Türkiye’nin diplomatik açılımları ve ABD’nin bölgeden çekilme kararı, Orta Doğu’da yeni bir denge arayışını tetikliyor. Türkiye, diplomatik kanallar üzerinden etkinliğini artırırken, ABD ise askeri varlığını azaltarak yeni bir strateji geliştirmeye çalışıyor. Bu gelişmeler, bölgedeki aktörlerin ilişkilerini ve stratejilerini yeniden gözden geçirmesine yol açacak gibi görünüyor.
Önümüzdeki dönemde bu stratejik hamlelerin sonuçlarını daha net göreceğiz ve Orta Doğu’daki güç dengelerinin nasıl şekilleneceğine tanık olacağız. Türkiye’nin diplomatik hamleleri ve ABD’nin bölgeden çekilme süreci, sadece bölgesel değil, küresel ölçekte de önemli sonuçlar doğurabilecek nitelikte.