FİLİSTİN SORUNU DOSYASI : Filistin Üzerine Konuşmalar

Filistin Üzerine Konuşmalar 

Yazar: Noam Chomsky

Halime Hüsna Özüdoğru

***

“Filistin Üzerine Konuşmalar” kitabı, Noam Chomsky ve Ilan Pappé gibi iki önemli akademisyenin Filistin meselesi hakkında derinlemesine analizler sunması ile öne çıkıyor. Kitapta dizin, sorular ve iki akademisyenin cevapları eşliğinde devâm ederken, “Birleşmiş Milletlere Sesleniş” gibi yaptıkları bazı konuşmalara da yer verilmiş.
 
Filistin meselesini anlamak isteyenler için önemli bir kaynaktır. Bu kitapla yola çıkıp, Filistin meselesi hakkında birçok kitaba yolculuk yapabilirsiniz. Chomsky’nin, ezilen halkların temsilcisi olarak, özellikle Gazze ve Batı Şeria’da yaşanan sistematik işgālleri ve insan hakları ihlâllerini vurgulaması olayların derinine inmenizi sağlıyor. Ilan Pappé’nin târihsel bağlamda İsrail’in politikalarını eleştiren çalışmaları oldukça fazla, bu alanın sözcüsü olmayı oldukça iyi yapıyor. Ortadoğu’yu anlamaya ve anlamlandırmaya dâir yazıları, eserlerinde “sâdece duygusal değil yapıcı ve çözümcü nasıl bakılır” kısmını çok iyi ele alıyor. Kitap, bu iki entelektüelin Filistin konusundaki karşılıklı görüş alışverişlerine dayanarak meseleyi târihsel ve politik bir bakış açısıyla ele alıyor ve bu sorunun yalnızca yerel değil, küresel bir adâlet meselesi olduğunu hatırlatıyor. İsrail’in baskıcı yöntemlerinin yalnızca Filistin’le sınırlı kalmayıp, dünyâ genelinde diğer baskıcı rejimler tarafından da benimsendiğini, bu durumun sâdece Filistinliler’in değil, tüm insanlığın meselesi olduğunu vurguluyorlar. 2014 yılında yapılan bu konuşmalar, 2024 yılında bir soykırıma şâhitlik ediyor oluşumuzla devâm ediyor. Süregelen bu durum, bizim boykotu uygulamayı, küresel tepki vermeyi ve birlik olma düşüncemizi yok etmemeli mesajını veriyor.
 
İsrail’i “işgālci bir terör devleti” olarak nitelendirmeleri, onların insan hakları ve adâlet arayışında ne kadar kararlı olduklarını gösteriyor. Bunun yanında Filistin’de olan yönetimsel çıkarımları da eleştiriyor. Güç odakları ve bununla gelen istekler bu çevrenin de bir sorunu. Verilen kararlar o an iyi gibi düşünülse de Filistin mücâdelesinin yer yer zayıflamasına sebep oluyor. Kitabı okurken, “Filistin’i en çok kim ve ne için istiyor ve biz bu mücâdelede neredeyiz?” sorusu akla geliyor.
 
Öğrenmek, öğrendiğini yansıtmak ve üzerinde yaşadığımız dünyâyı tamâmen anlayabilmek için kullanacağımız enstrümanlar, kitaplardır. Bir mesele için mücâdele edeceksek, geçmişini, şimdisini çok iyi öğrenmek temel meselemiz olmalıdır. Öğrendikçe de fark ettiğimiz şey; “Aktivist olmak, varoluşsal bir durumdur.” diyor Frank Barat.
 
Kitap sâdece Filistin meselesi ekseninde devâm etmiyor. Bu meselenin küresel ölçeğinin ciddiyeti, “Apartheid” kavramı (Afrika’nın güneyinde bulunan Güney Afrika Cumhuriyeti ile bu devlete bağlı Namibya’da 1948-1994 yılları arasında resmî devlet politikası olarak yasalar çıkartarak ırksal ayrımcılığı savunan sistemdir) üzerinden şekillendiriyor.
 
Her iki akademisyen de sosyalist bakış açılarıyla ezilen halkların mücâdelesini savunarak bunu yalnızca yerel değil, küresel bir mesele olarak da değerlendiriyorlar. Chomsky ve Pappé’nin cesur tavırları, o dönemde büyük bir sessizliğin içindeki haykırış gibi. Ve bu haykırış, Filistin dâvâsının kitleler tarafından duyulmasını, tepkisel bir duruş ortaya koyulmasını sağlıyor. Böyle toplumsal meselelerde “Elinden gelenin en iyisini yap” mottosu ile hareket edilir. Pappé ve Chomsky bulundukları konumu ve birikimi anlatarak, delillendirerek içinde bulundukları toplumda gerçekleri haykıran iki önemli entelektüel olarak karşımıza çıkıyor.
 
“Filistin meselesinin anlaşılması kendi insanlığımızın anlam ve önemini, nedenini sorgulamamızda çok hayâtî bir anlam taşır” der Frank Barat.
 
“Biz meselenin nedenini ne kadar sorguluyor ve ne kadar anlıyoruz?” bize kalan soru olsun. Bu, aklımızda, yüreğimizde bir ümitsizlik bırakmasın, aksine umûdun başlangıcı olsun. Öğrenmek, anlatmak, haykırışlarımızın ilk adımı. Hiç unutmayalım. Sayımız hiç de az değil. Başaracağız.
 
Kaynak: Hanımefendi Dergisi, Ekim 2024, sayı:215, sayfa no: 22-23