ÖZEL ASKERİ ŞİRKETLER DOSYASI /// Furkan Alyakut : SADAT dosyası

15 Temmuz 2022

Kimilerine göre bir paramiliter oluşum kimilerine göre ise illegal işler çeviren ve hükümetlere çalışan askerî bir kuruluş olan SADAT aslında nedir?
Ülkemizde adından sıkça söz ettiren ve her kesimin kendine göre çeşitli şekillerde yorumladığı bir tür özel askerî şirket olan SADAT’ı, bu yazımızda, bilhassa BBC Türkçe’nin belgeselinden de faydalanarak edindiğimiz bilgiler doğrultusunda ele alacağız.
SADAT’ı anlamak için öncelikli olarak dünyadaki özel askerî şirket kavramını incelemek gerekmektedir.
Özel askerî şirketler, eğitim, istihbarat, danışmanlık, lojistik destek, operasyonel destek gibi askerî hizmetler sağlayan özel kuruluşlardır.
Bu şirketler, doksanlarda, özellikle Sovyetler Birliğinin dağılması sonrasında, hem doğuda hem de batıda milyonlarca askerin ordulardan ayrılması, savaş stratejilerinin değiştirilerek geliştirilmesi, istihbarat operasyonlarının biçim değiştirmesi gibi nedenlerle ortaya çıkmıştır.
Amerika ve Rusya da dahil olmak üzere dünyanın önemli ülkeleri ve hükümetleri bu özel askerî şirketlerden dış operasyonlar için eğitim desteği ve benzeri yardımlar almaktadır.
Yani genel hatları ile baktığımızda dünyada bu gibi askerî oluşumlar mevcuttur ve devletler bu askerî şirketler ile politikaları doğrultusunda belli ölçüde birlikte hareket etmektedir.
Şimdi ülkemizde kurulan ve İslam ülkelerine özel askerî danışmanlık veren SADAT’ı inceleyelim.
SADAT’ın kendi web sitesinde “SADAT Uluslararası Savunma Danışmanlık İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. uluslararası savunma alanında danışmanlık ve askerî eğitim veren ilk ve tek Türk Özel Askerî Şirketidir” ibaresi yer almaktadır.
SADAT, emekli Tuğgeneral Adnan TANRIVERDİ başkanlığında Türk Silahlı Kuvvetlerinin çeşitli birliklerinden emekli olan 23 Subay ve Astsubay tarafından 28 Şubat 2012 tarihinde kurulmuştur.
Ayrıca yukarıda belirttiğimiz gibi Danışmanlık, Eğitim ve İkmal olmak üzere üç ana alanda hizmet sunmaktadır.
Ancak herkes tarafından bilinmektedir ki SADAT, askerî bir danışmanlık şirketi olmanın yanında ülkemizde siyasi bir koz haline de gelmiş durumdadır.
O halde web sitesinde yapılmış olan bu kısa tanımlamayla yetinmeyip bu kurumun köklerine inmek gerekir.
28 Şubat döneminde irtica gerekçesiyle ordudan atılan veya emekli olmaya zorlanan bazı subaylar önce 2000 yılında ASSAD yani Adaleti Savunanlar Derneği’ni kurdu.
Bu dernek de ASSAM (Adaleti Savunanlar Stratejik Araştırma Merkezi) adlı düşünce kuruluşunu kurdu. Belirtilen amaç; İslam ülkeleri ile alakalı çalışmalara öncülük etmekti.
ASSAM düşünce kuruluşu, Asya ve Afrika’dan ilhamen ASRİKA adını verdiği İslam Ülkeleri Birliği Deklarasyonu’nu kamuoyuna duyurdu. Bu Birlik bir tür İslam Birliği (İttihad-ı İslam) hazırlığı niteliğinde görünüyor. Bu deklarasyonda, belirtilen tüm hükümlerin oluşmasında engel teşkil edebilecek tutum ve girişimlerin olması halinde -bir kaynak belirtilmeksizin- askerî güç kullanılabileceğinin belirtilmiş olması önemlidir.
ASSAM düşünce kuruluşu ile SADAT özel askerî danışmanlık şirketinin logoları ve amaçları neredeyse birebir aynıdır. Nasıl ki ASSAD’tan ASSAM kuruldu ise ASSAM’dan da SADAT kuruldu denilebilir.
Yani SADAT, ASSAM’ın fikrî temelleri üzerine yayınlamış olduğu deklarasyondaki hedeflerin gerçekleşmesine engel teşkil edebilecek tutum ve girişimlerin karşısında duracak bir askerî güç olarak 28 Şubat 2012 tarihinde kurulmuştur.
Her ne kadar özel askerî danışmanlık şirketlerinin kuruluşu ve amacını tanımlayarak bunların hükümetlerle birlikte çalışmalarını değerlendirsek de SADAT, kendine çizilen şirket çizgisini ve ülkemizdeki siyasi çizgiyi hayli aşan tartışmalara sebep olmaktadır.
Bu çerçeveden muhalefetin konuyla ilgili değerlendirmelerini de es geçmemek gerekmektedir.